Η καθημερινή μας χρήση μασκών προσώπου εξελίσσεται σταδιακά στη νέα κύρια πηγή λευκής ρύπανσης μετά τις σακούλες σκουπιδιών.
Μια μελέτη του 2020 υπολόγισε ότι 129 δισεκατομμύρια μάσκες προσώπου καταναλώνονται κάθε μήνα, οι περισσότερες από τις οποίες είναι μάσκες μιας χρήσης κατασκευασμένες από πλαστικές μικροΐνες. Με την πανδημία του COVID-19, οι μάσκες μιας χρήσης έχουν προωθηθεί στις περισσότερες χώρες για την πρόληψη της μόλυνσης από τον COVID-19, επειδή μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της εξάπλωσης του COVID-19 και άλλων ασθενειών, κάνοντας αυτά τα δεδομένα να ενημερώνονται συνεχώς.
Ωστόσο, σε ένα τέτοιο σενάριο υψηλής χρήσης, καμία χώρα δεν έχει εκδώσει «επίσημες» κατευθυντήριες γραμμές ανακύκλωσης για μάσκες, γεγονός που οδηγεί σε περισσότερη διάθεση απορριμμάτων αυτών των απορριπτόμενων μασκών ως στερεά απόβλητα, γεγονός που αποτελεί μεγαλύτερη πρόκληση για τον παγκόσμιο έλεγχο της ρύπανσης από πλαστικό.
Η εύρεση μιας βιώσιμης λύσης στο παγκόσμιο πρόβλημα της ρύπανσης από πλαστικό που προκαλείται από τις μάσκες μιας χρήσης είναι επιτακτική.
Πρόσφατα, δύο ερευνητές βιοτεχνολογίας από το Πανεπιστήμιο Gazamada πρότειναν ότι τα υπολείμματα μάσκας που σχετίζονται με την πανδημία θα μπορούσαν να απορριφθούν με βιοαποδομήσιμες μάσκες μιας χρήσης φτιαγμένες από φύλλα ανανά.
Οι βιοδιασπώμενες μάσκες μιας χρήσης κατασκευάζονται κυρίως από ίνες από φύλλα ανανά και επειδή χρησιμοποιούν φυσικές ίνες αντί για πλαστικές ίνες, μικροοργανισμοί όπως μύκητες ή βακτήρια μπορούν να ξεκινήσουν τη διαδικασία αποδόμησης πιο γρήγορα μετά τη βύθιση στο έδαφος (αναμένεται να διαρκέσει τρεις ημέρες).
Εικόνα | Διαδικασία παραγωγής ινών φύλλων ανανά: καλλιέργεια ανανά (Α), καρπός ανανά (Β), ίνες που εξάγονται από φύλλα ανανά (C), ίνες φύλλων ανανά που παράγονται στην Ινδονησία (D) (Πηγή: Hindawi).
Γίνεται κατανοητό ότι ο ανανάς είναι πολύ διαδεδομένος στις τροπικές περιοχές, οι σχετικές πληροφορίες δείχνουν ότι η παγκόσμια παραγωγή ανανά έφτασε τους 27,82 εκατομμύρια τόνους το 2020. Τα φύλλα του ανανά έχουν μια από τις υψηλότερες γνωστές φυσικές ίνες σε περιεκτικότητα σε ίνες (κοντά στο 80%), και εκεί Υπάρχουν πολλοί τρόποι εξαγωγής ινών από φύλλα ανανά, με αποτέλεσμα οι ερευνητές της βιοτεχνολογίας να θεωρούν τις ίνες των φύλλων ανανά μια καλή εναλλακτική λύση στις πλαστικές ίνες.
Εικόνα | Παγκόσμια κορυφαίες χώρες στην παραγωγή ανανά το 2020, μεταξύ των οποίων οι Φιλιππίνες, η Κόστα Ρίκα και η Βραζιλία είναι οι τρεις μεγαλύτεροι παραγωγοί ανανά στον κόσμο (πηγή: Statista).
Οι ίνες των φύλλων ανανά είναι λευκές, έχουν νηματώδη γυαλάδα, έχουν υψηλή αντοχή σε εφελκυσμό, έχουν λεπτότερη υφή από άλλες φυτικές ίνες (όπως η κάνναβη, η γιούτα, το λινάρι και η κάννα) και είναι εύκολο να λεκιαστούν. Οι ίνες των φύλλων ανανά είναι διατεταγμένες με τον ίδιο τρόπο όπως το βαμβάκι, αλλά είναι πιο φιλικές προς το περιβάλλον από το βαμβάκι.
Το βαμβάκι παραδοσιακά καλλιεργείται με φυτοφάρμακα και λιπάσματα και παρασκευάζεται με σκληρές χημικές ουσίες, μερικές από τις οποίες παραμένουν και δεν μπορούν να ξεπλυθούν. Τα φύλλα του ανανά, από την άλλη πλευρά, καλλιεργούνται χωρίς συμπληρώματα και μπορούν να αναγεννηθούν ετησίως και να τα αποκτήσετε εύκολα.
Επί του παρόντος, μια μεγάλη ποσότητα φύλλων ανανά παράγεται κάθε χρόνο, εκτός από μια μικρή μερίδα που μετατρέπεται σε ίνες φύλλων ανανά και χρησιμοποιείται στην παραγωγή πρώτων υλών και ενέργειας (όπως η κατασκευή σχοινιού, σπάγγων, σύνθετων υλικών και προϊόντων ένδυσης). Συνήθως απορρίπτονται ως γεωργικά απόβλητα, η ορθολογική χρήση αυτών των φύλλων ανανά όχι μόνο θα μειώσει την περιβαλλοντική ρύπανση, αλλά θα αποφέρει και κάποια οικονομικά οφέλη.
Πόσο σημαντικές είναι οι βιοδιασπώμενες μάσκες μιας χρήσης για τον άνθρωπο; Μια κοινή χειρουργική μάσκα μιας χρήσης αποτελείται από τρία στρώματα πολυμερούς. Το εξωτερικό στρώμα είναι ένα μη απορροφητικό υλικό (όπως ο πολυεστέρας), το μεσαίο στρώμα είναι ένα μη υφαντό ύφασμα (όπως πολυπροπυλένιο και πολυστυρένιο) κατασκευασμένο με διαδικασία τήξης και το εσωτερικό στρώμα είναι απορροφητικό υλικό όπως το βαμβάκι . Το πολυπροπυλένιο, το πιο κοινό υλικό που χρησιμοποιείται στην παραγωγή μάσκας, είναι τόσο δύσκολο να διασπαστεί που μπορεί να παραμείνει στο οικολογικό περιβάλλον για δεκαετίες, και πιθανώς εκατοντάδες χρόνια, για να μετατραπεί σε μικροπλαστικά και νανοπλαστικά.
Εκτός από την πρόκληση μόλυνσης από πλαστικό, οι απορριπτόμενες μάσκες μπορεί ακόμη και να συσσωρευτούν και να απελευθερώσουν επιβλαβείς χημικές και βιολογικές ουσίες, όπως η δισφαινόλη Α (BPA), τα βαρέα μέταλλα και παθογόνους μικροοργανισμούς. Μεταξύ αυτών, η δισφαινόλη Α έχει επισημανθεί ότι έχει καρκινογόνο δράση.
Επιπλέον, άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι οι μάσκες μπορούν ακόμη και να μεταφερθούν από ξηρά σε γλυκά νερά και θαλάσσια περιβάλλοντα μέσω επιφανειακής απορροής, εκροής ποταμών, ωκεάνιων ρευμάτων, ανέμου και ζώων (μέσω εμπλοκής ή κατάποσης) εάν δεν συλλεχθούν και δεν διαχειριστούν σωστά. Σύμφωνα με μια έκθεση του 2020 από την OceansAsia, «Υπολογίζεται ότι 1,56 δισεκατομμύρια μάσκες προσώπου θα εισέλθουν στον ωκεανό το 2020, με αποτέλεσμα επιπλέον 4.680 έως 6.240 τόνους θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικό».
Εικόνα | Πιθανή περιβαλλοντική μοίρα και επιπτώσεις των χειρουργικών μασκών μιας χρήσης (Πηγή: FESE)
Μπορούμε να πούμε ότι με την κανονική εξέλιξη της επιδημίας, τα απόβλητα των μασκών θα συσσωρεύονται όλο και περισσότερο και η ρύπανση του οικολογικού περιβάλλοντος θα γίνεται όλο και μεγαλύτερη. Οι μάσκες μιας χρήσης που κατασκευάζονται από ίνες φύλλων ανανά, οι οποίες αποικοδομούνται φυσικά και δεν απελευθερώνουν επιβλαβείς τοξίνες, θα μπορούσαν να είναι μια λύση για την πλαστική ρύπανση που προκαλείται από τις μάσκες.
Ωστόσο, λόγω της υδρόφιλης φύσης των ινών των φύλλων ανανά, δεν είναι τόσο ισχυρή και ανθεκτική όσο το πλαστικό. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης.
Ώρα ανάρτησης: 15 Αυγούστου 2022